سؤال پنجم: برنامه دولت شما برای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی در سال 92 چیست؟

مجری: برنامه دولت شما برای مواجهه با کاهش درآمدهای نفتی در اولین سال دولتتان چیست؟ منظور همین سال نود و دو هست که در آن هستیم و درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرده است ؟

حداد عادل : بسم الله الرحمن الرحیم، برای مقابله با کاهش آثار ناشی از کاهش درآمدهای نفتی ما باید در درجه اول  به صادرات غیر نفتی توجه کنیم ما می توانیم با افزایش صادرات غیر نفتی جای خالی صادرات نفتی را پر بکنیم کشور ما یک کشوری است که از نظر کشاورزی امتیازات بالایی دارد تنوع  اقلیمی دارد ما می توانیم صادرات کشاورزی داشته باشیم ما می توانیم از مزایای گردشگری برای تامین ارز به جای کاهش ارز ناشی از نفت استفاده بکنیم ما می توانیم از سایر امتیازات مانند همین دالان عبوری کریدور ترانزیت شمال جنوب استفاده بکنیم اینها همه می تواند در مقابل کاهش درآمد نفتی ما را مقاوم تر بکند و در کنار اینها باید دولت انضباط مالی خودش را افزایش بدهد ریخت وپاش و مصرف زیاد ما را به ارز و بخصوص به ارز نفتی محتاج تر می کند ما می توانیم با افزایش انضباط مالی راههای دیگری را هم تعقیب بکنیم اقتصاد مقاومتی از جمله اموری است که می تواند کشور را در مقابل مسئله نفت بیمه بکند مراد از اقتصاد مقاومتی در واقع کاهش رشد اقتصادی نیست یا فقر اقتصادی نیست عوض کردن شیوه اقتصاد است پوست انداختن است نوسازی اقتصادی است توجه به تولید ملی است حمایت از کار و سرمایه ایرانی است و در یک کلمه بنده فکر می کنم که ملت ما و دولت من در آینده  برای مقابله با کاهش ارز ناشی از تحریم نفت باید سبک زندگی اسلامی را در این کشور حاکم کند ما نمی توانیم به سبک زندگی غربی زندگی کنیم و طعمه تحریم غرب قرار بگیریم .

مجری: بسیار متشکرم آقای دکتر حداد عادل

تقاضا می کنم از حضور جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر روحانی در نود ثانیه نقد خودشان را یا نظر خودشان را بفرمایند ؟

روحانی : بسم الله الرحمن الرحیم ، یکی از راههایی که ضروری است در این زمینه ما اقدام بکنیم این است که دست از خام فروشی برداریم ما امروز بسیاری از کالاهایی که داریم صادر می کنیم بصورت خام صادر می کنیم حتی معادن ما و سنگهای قیمتی حتی مربوط به مصالح ساختمانی و غیره از معادن استخراج می کنیم

میرود روی دریا توسط چینیها روی کشتی روی آن سنگ کار می شود و و دو مرتبه برگردانده می شود یا به داخل ایران و یا به کشورهای دیگر متاسفانه ما داریم خام فروشی می کنیم در بحث نفت هم ما می توانیم این کار را بکنیم ما می توانیم نفت را تبدیل به فرآورده بکنیم ما باید موانع را برداریم تا مردم بتوانند با ایجاد پالایشگاهها و پتروشیمی ها جلوی خام فروشی را در بحث نفت بگیرند موانع صادرات که امروز وجود دارد باید این موانع صادرات را برداریم تا بتوانند با صادرت غیر نفتی جای نفت جایگزین بشود ظرفیتهای خالی صنعت ما که الان بالای چهل درصد است با یک امکان کمی می شود این ظرفیتها را پر کرد و آنها می توانند تولید گری باشند که بخشی از آن را صادر بکنند و جبران مسئله نفت را انجام بدهند ما می توانیم در کشور ما مرکز صادرات برق برای منطقه باشیم یعنی نفت را تبدیل به برق بکنیم نفت و گاز را و آن وقت صادر بکنیم تا آن مشکل را ما بتوانیم حل و فصل کنیم .

مجری: متشکرم جناب آقای دکتر روحانی ،  جناب آقای دکتر عارف :

عارف : جهت گیری کلی ما اقتصاد بدون نفت هست باید وابستگی بودجه را به نفت به صفر برسانیم نفت را یک ثروت ملی میدانیم که می توانیم  این ثروت را از زیر زمین بیرون بیاوریم و به ثروت مولد و ماندگار تبدیل کنیم چون اعتقادمان بر این است که نفت متعلق به نسلهای آینده هم هست منتها در کوتاه مدت مهمترین کارهایی که باید بشود یکی انضباط مالی دولت است و کاهش هزینه های دولتی که نقش مهمی دارد تسریع در کاهش تصدی دولتی جهت گیری کلی که ما در برنامه مان دیدیم انشاء الله تسریع کنیم که واگذاریها هر چه سریعتر انجام بگیرد و تحدید تشکیلات دولت را دنبال کنیم  روی قطب منطقه و هاب بودن منطقه با توجه به وضعیت جغرافیایی مان باید تاکید کنیم ما می توانیم درآمد زایی خوبی از محل تجارت و ارتباطات و حتی پروازهایی که از فراز ایران می رود اوورفلای داشته باشیم توسعه فن آوری ارتباطات و اطلاعات می تواند به ما کمک کند درآمد زایی بالایی این بخش می تواند داشته باشد در کنار اشتغالزایی بالایی که دنبال می کند و یکی از برنامه هایی که انشاء الله باید به طور جدی در هر دولتی روی کار می آید اجراء ‌بشود افزایش بهره وری است ما مشکلاتی در این زمینه داریم که اگر انشاء الله به این مسئله هم توجه بشود وابستگی کشور به نفت کم بشود .

مجری: متشکرم جناب آقای دکتر عارف ، جناب آقای دکتر جلیلی :

جلیلی : یکی از بحثهایی که به نظر من در اینجا بسیار اهمیت دارد این است که ما این را یک فرصت می دانیم تا تهدید . به نظر می رسد که این یک فرصت هست هر چقدر ما وابستگی ما به نفت و اقتصاد وابستگی اش کمتر بشود یک فرصت خواهد بود . چون به همان میزان می توانیم از ظرفیتهای دیگر کشور که یک ظرفیتهای قابل توجه هست چه سخت افزاری و چه نرم افزاری بهتر استفاده کنیم ما بالاخره یک بحث مزیت نسبی داریم در بسیاری از حوزه های دیگر غیر از نفت که باید از آنها استفاده کنیم یکیش همین بحث عبور و مرور و ترانزیت است که اگر ما از آن ظرفیت حداکثریش بیاییم به خوبی استفاده کنیم بیش از بحث درآمد نفت می تواند برای درآمد زایی داشته باشد یک بحث دیگر همین که اشاره شد جلوگیری از خام فروشی و استفاده از ارزش افزوده در کالاهای مختلف چه در حوزه نفت و چه در حوزه های دیگر هر چقدر ما به اینها بیشتر توجه کنیم و بهاء بدهیم بسیار درآمدهای ارزی حاصل خواهد شد که قابل مقایسه با روند فعلی نیست همچنین برخی از واردات غیر ضروری که داریم که الان ما پول نفت را داریم برای آن می دهیم حتی مثلا برای کالاهای اساسی که به راحتی می شود در داخل کشور تولید بشود از گندم و برنج و اینها گرفته تا متاسفانه برخی کالاهای غیر ضروری که ما برای آنها هم داریم باز همین پول را نفت را می دهیم.

مجری: جناب آقای مهندس غرضی.

غرضی : به مدت چهار سال وزیر نفت جمهوری اسلامی ایران بودم و در این مورد این چند کلمه را عرض می کنم در دولت دفاع هزینه کشور به سالی پانزده میلیارد دلار رسید در دولت سازندگی هزینه کشور به سالی هیجده میلیارد دلار رسید و در دولت اصلاحات به بیست و هشت میلیارد دلار رسید در این دولت اخیر چون درآمد سنگینی حاصل شد و تقریباً اکثریت قریب به اتفاق آن صرف واردات شد کم کم آمریکایی ها به این نتیجه رسیدند که هزینه کشور را صد میلیارد دلار است اگر ما جلوی آن را بگیریم مثلاً کشور ساقط می شود اگر در دولت اصلاحات که بیست و هشت میلیارد دلار سالیانه هزینه کرده یک پنج درصد ده درصد هم تورم روی آن بگذاریم بشود سی و پنج میلیارد دلار سی و پنج میلیارد دلار الان برای اقتصاد کشور مسئله خاصی نیست قابل تحصیل بسیار خوب هم از طریق فروش نفت هم از طریق غیر نفتی صادرات غیر نفتی این قابل تحصیل است عرضم بر این هست که محکم بچسبیم تولید را در این مقطع به سازمان برسانیم احتیاجی به دلار اضافی نداریم.

مجری: جناب آقای دکتر رضایی.

رضایی:‌خب در حقیقت این یک تهدید هست نمی توانیم بگوییم تهدید نیست ولی این تهدید را انشاءالله به فرصت تبدیل می کنیم و راه حل تبدیل کردن به فرصت آن هم این هست که ما دولت را از اقتصاد بکشیم بیرون و مردم را به طور واقعی در اقتصاد فعال کنیم پروژه های بسیار زیاد و درآمدزایی الان در استان های کشور هست که دولت به آن توجه نمی کند هشتصد هزار هکتار زمین های خوزستان که بیش از پانزده سال هست رهبر انقلاب هم دستور داده یا مسئله بازارچه های مرزی استان های مرزی یا مسائل کشاورزی که ما الان در سراسر کشور داریم از چای گیلان گرفته تا وضعیت مرکبات اکثر استان های کشور اینها نشان می دهد که ما ظرفیت بزرگ اقتصادی داریم که حالا که دولت مشکل درآمد نفتی پیدا کرده انشاءالله پای او را از این مسئله می کشیم بیرون و مردم را در اقتصاد تقویت می کنیم که بتوانند یک تحول جدی به وجود بیاورند دیشب هم من عرض کردم صادرات غیر نفتی و گردشگری ارزآور و انضباط مالی را من دیشب عرض کردم امروز می خواهم روی یکی از آن نکات تاکید کنم ما یک میلیون بشکه نفت اضافی الان داریم که به فروش نمی رسد در مدت یک سال دو سال اول با ایجاد پالایشگاههای موبایلی که از خارج انشاءالله وارد خواهیم کرد و در داخل هم نمونه هایی هستند که آنها را تکثیر میکنیم تولید می کنیم و گسترش می دهیم یک ظرفیت بزرگی از فرآورده های غیر نفتی به وجود می آوریم که به کشورهای اطراف می فروشیم.



سؤال ششم: گامهای عملی دولت شما برای تقویت تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی و بهبود کسب و کار چیست؟

قالیباف: بسم الله الرحمن الرحیم ،ْ برای رونق کار همین طور که در برنامه هایم من اشاره کردم که انشاء الله در یک فرصت مناسب توضیح خواهم داد یک برنامه دو ساله داریم ولی در بحث مربوط به تولید  ما بحث مربوط به سهم تولید را از یارانه در اولویت اول قرار می دهیم حالا هم بخش صنعت و هم بخش کشاورزی نقدینگی را هدایت می کنیم امروز نقدینگی در جامعه رها است نقدینگی را در واقع به جهت اولویت هایی که مد نظر هست می بریم سفته بازی را از جامعه در صدر مسایل اقتصادی جمع می کنیم به درآمدهایی که بدون تولید هستند در واقع حتما مالیاتهای قابل توجهی را در نظر می گیریم انضباط بودجه را در دولت در اولویت قرار می دهیم  استقلال به بانک مرکزی می دهیم که این هفت برابر حدود شش برابر نقدینگی اتفاق نیفتد و بانک مرکزی درست بتواند وظیفه خودش را انجام بدهد ثبات در سیاست ها یعنی اینکه ما هر هفته هر ماه تصمیم را عوض نکنیم و رانت درست بکنیم برای بخشی از کسانی که یک شبه میلیاردر بشوند و از آن طرف یک مرتبه بیاییم سرمایه مردم و مخصوصا فقرا را پول جیبشان را به یک سوم تقلیل بدهیم یک بازبینی دقیق در حوزه توزیع کالا و خدمات می کنیم یعنی تولید یک بحث است شبکه توزیع را به آن توجه می کنیم کاهش فشار تحریم را در اولویت صنایع اولویت دار مورد توجه قرار می دهیم و نکته دیگری که دهکهای پایین جامعه را برایشان سیاستهای جبرانی می گذاریم که بتوانیم مثل بیمه شما ما الان واقعا در این بخش دچار اشکال جدی هستیم در حوزه بیمه ودر حوزه سلامت و در حوزه تحصیل که بتوانیم آنهایی که تحت پوشش هستند و دهکهای پایین جامعه هستند ما از عدالت حرف زدیم ما نباید مساوات را دنبال کنیم عدالت را مورد توجه قرار بدهیم که این کار حتما انجام بشود کیفیت را بالا می بریم در کالاها این هم از نقطه مهم دیگری است که باید به آن توجه کنیم نکته مهمتری که من می خواهم اینجا در این بخش به آن اشاره بکنم این هست  که ما اگر یک روز شبکه توزیع مان را مخصوصا در کالاهای اساسی در این شرایطی که تحریم را هم داریم در اولویت بگذاریم مثلا در کشاورزی به هرحال الان  بذر کشاورزی را که برادر عزیزمان اشاره کردند خب ما در بحث کشاورزی الان ضمانت در کالاهای مهم را نیز رعایت نمی کنیم شما نگاه کنید ما همین سال گذشته آمار را وقتی که نگاه می کنیم ما حدود چهل و هشت درصد  از مواد غذایی میزان کالری را که به ازای هر نفر دو هزار و چهارصد کالری در روز باشد ما بالغ بر هزار و سیصد و کالری در شش قلم اساسی کشور مثل شکر و مثل برنج مثل گندم مثل روغن فقط وارد کردیم .

مجری: خیلی متشکرم جناب آقای دکتر قالیباف .

مجری:جناب آقای دکتر حداد عادل نود ثانیه فرصت نقد و ارائه نظر دارند.

حداد عادل: ما برای رونق بخشی به تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه باید یک آسیب شناسی از وضع موجود بکنیم ما آسیب های ساختاری داریم و سیاست گذاری اقتصادی ما هم آسیب رسان است البته فشارهای خارجی هم هست تحریم هم هست که در داخل اثر می گذارد ما می توانیم با اصلاحات ساختاری و با اصلاحات سیاست گذاری به تولید کمک بکنیم من به عنوان نمونه به یک اقدامی که در مجلس هفتم در دورانی که بنده رییس مجلس بودم انجام شد و آثار نیکوی آن در اقتصاد ملی و در اقتصاد کشور به خوبی جا افتاد اشاره بکنم و آن ایجاد سهمیه بندی در مصرف بنزین بود ما هفتاد میلیون لیتر روزانه در سال هشتاد و پنج مصرف بنزین داشتیم چهل میلیون لیتر تولید می کردیم سی میلیون از خارج وارد می کردیم دشمن طمع کرده بود که تحریم بنزین بر ما اعمال بکند مجلس هفتم با کار سنگین و دقیقی که کرد توانست این تهدید را به فرصت مبدل بکند و ما امروز می توانیم صادرکننده بنزین هم باشیم.

مجری: جناب آقای دکتر جلیلی.

جلیلی: بحث ما این است که ما تولید ملی را مهم بدانیم ببینید زمانی در دولت های قبل این بحث بیان می شد که نه ما اگر چیزی صرفه اقتصادی نداشته باشد نیاز نداریم تولید بکنیم مثل همین بحث بنزین که الان اشاره کردند یا حتی ما اگر بیاییم از کالاهای خارجی که رقابت می کند با تولید داخلی ما خود ما حمایت بکنیم عوض اینکه از تولید حمایت کنیم از آنها حمایت بکنیم یعنی واردات شان را اجاز بدهیم حالا به صورت قاچاق که وارد می شوند حتی تبلیغ کنیم برایشان حتی در همین رسانه ملی تبلیغ بشود برای کالای خارجی خوب طبیعی است تولید ملی لطمه می خورد من عرضم این است که نه تنها این کارها نباید بشود و این نگاه نباشد آن موقع بلکه باید حمایت بشود یعنی ما حتی الامکان در موضوعاتی که داریم وارد می کنیم باید تا جایی که ممکن هست اگر بتوانیم موضوعی در داخل تولید بشود آن را انجام بدهیم مثل همین محصولات غذایی چیزهای دیگر و بسیاری کالاهای دیگر از آن مهمتر اینکه ما باید برای تولید کننده داخلی مان آن فرجام تولید و پایان کارش را برای او کمک کنیم من دیشب در یک روستایی بودم یک خانمی قالی تولید می کرد قالیباف بود خوب این بحثش این بود چه اشکال دارد که دولت باید کمک کند که مثلاً این بتواند در بازار اروپایی جنس خودش را بفروشد اگر فرجام تولید مشخص باشد این کلی ظرفیت ایجاد می کند برای تولید و اینکه انگیزه پیدا می کنند تولید کنندگان.

مجری: جناب آقای دکتر عارف.

عارف: اشاره شد که مهمترین کار ثبات اقتصادی هست که باید اصلاحات ساختاری را ما انجام بدهیم ثبات در تصمیمات هست و استفاده از کارشناسان زبده در بخش های مختلف سهم تولید از هدفمند کردن یارانه ها پرداخت نشده باید به طور جدی این سهم سی درصد پرداخت بشود که رونق انشاءالله تولید را داشته باشیم در بخش کشاورزی مهمترین مسئله خرید تضمینی کالاهاست که متاسفانه در سالهای گذشته مورد بی توجهی قرار گرفته خریدهای داخلی از نظر قیمت مقایسه با واردات نبوده نتیجه هم این شده که ما در سال هشتاد و سه در گندم خودکفا شدیم در سال نود و یک متاسفانه شش و هفت دهم میلیون تن گندم وارد کشور شده حدود دو و شش دهم میلیارد دلار صرف واردات گندم شده باید مشکلات کشاورزی راحل بکنیم از جمله مشکل بیمه محصولات کشاورزی مشکل خود کشاورزان به خصوص بیمه آنها روی بحث کارگران باید مشکلات معیشیتی آنها حل بشود بیمه بیکاری یکی از دغدغه های کارگران هست باید کارگران را تشویق کنیم که به تولید بیشتری بپردازند مسئله مهمی که باید مورد توجه قرار بگیرد کسب و کارهای خانگی است ما حدود هیجده میلیون خانم خانه دار داریم باید تشویق کنیم اینها را که به کسب و کارهای خانگی بپردازند با کمک های اولیه که دولت می کند به خصوص بیمه کردن زنان می توانیم در تولید در حتی تک تک خانه ها می توانیم افزایش تولید را انشاءالله داشته باشیم.

مجری: جناب حجت الاسلام والمسلمین جناب دکتر روحانی.

دکتر روحانی: من فکر می کنم برای تقویت تولید ملی در قدم اول نگاه باید از مصرف محوری بچرخد به سمت تولید محوری تو سالهای اخیر بیشتر بحث مصرف محوری بوده خصوصی سازی به صورت واقعی انجام بگیرد آن مقداری که خصوصی شد حداکثر سیزده درصد آن واقعی بود بقیه به شبه دولتی داده شد رقابت رقابت واقعی باشد انحصارات برداشته بشود الان قدرت هایی هستند که هم ثروت دارند و هم قدرت های سیاسی دارند و سایر قدرت ها دارند دیگران نمی توانند در رقابت با آنها رو به رو بشوند باید فضای رقابت را ایجاد کنیم و مهمتر از همه امروز به احساس امنیت اقتصادی لطمه خورده ما باید کارآفرینان را تشویق بکنیم آنهایی که آماده هستند سرمایه خودشان را روی زمین بگذارند باید فضا و سرمایه اجتماعی در این زمینه برای آنها آماده بشود امروز می بینیم که شرایطی پیش آمده که امنیت روانی در جامعه وجود ندارد با تهمت هایی که زده می شود با برچسب هایی که زده می شود اینها باید از جامعه ما رخت بربندد تا افراد بتوانند برای میان مدت و بلندمدت قادر به برنامه ریزی باشند.

مجری: جناب آقای دکتر رضایی.

رضایی: خوب مسئله اقتصاد ملی ما اولین مشکل آن این هست که صاحب ندارد و ما اولین کاری که می کنیم این هست که ساختار دولت را بر اساس تولید ملی شکل خواهیم داد یعنی در کنار هر وزارتخانه یک وزارت فکر درست می کنیم شورای عالی اقتصاد ملی را در ایران تشکیل می دهیم مجمع عالی اقتصاددان را درست می کنیم اتاق های بازرگانی تعاون خانه صنعت و خانه کشاورزی اتحادیه اصناف را در تصمیم گیری ها دخالت می دهیم ایالت های اقتصادی را در کشور شکل می دهیم اقتصاد شهر و روستا را برنامه ریزی می کنیم بدون این مدیریت کاری نمی شود کرد اقتصاد ملی ما مثل آن جریان حاجی دودی است که خمپاره می زد تو ارتفاعات چون آتش می گرفت می گفت به چه کار خوبی شده اما اثر آن اثر واقعی روی دشمن در حقیقت نبوده مشکل ما این هست که هزینه های تصمیم گیری غلط ده برابر حیف و میل و حیف و میل ده برابر مفاسد است تا اقتصاد را به دست اقتصاددان و کارشناسان و صاحب نظران ندهیم هیچ گاه این شعارهایی که ما داریم می دهیم این حرف هایی که داریم می زنیم به جایی نخواهد رسید.

مجری: جناب آقای مهندس غرضی.

غرضی: تا وقتی که هزینه سرمایه بالاست تولید شکل نمی گیرد هزینه سرمایه معادل پولی است که بانک به سرمایه گذار می دهد یعنی بالاتر از تورم وقتی هزینه سرمایه بیست و پنج درصد باشد هیچ تولیدی در دنیا بیست و پنج درصد سود نمی دهد تولید بین پنج تا هفت درصد تو دنیا سود می دهد اگر به هشت درصد رسید رقیب پیدا می کند ما نباید فکرکنیم به صورت بخشی می توانیم تولید را راه بیاندازیم تولید وقتی شکل می گیرد که هزینه سرمایه بیاید پایین هزینه سرمایه وقتی می آید پایین که تورم بیاید پایین تورم وقتی می تواند بیاید پایین که شما تولید را داشته باشید بنابراین یک چرخه هست باید به شدت به تورم حمله کرد فرمودند سفته بازی سه تا کار دیگه هم باید کرد یکی بورس مصنوعی را باید از بین برد یکی شبه پول را باید از بین برد تا اینکه بشود سرمایه جایگاه خودش را پیدا کند والا سرمایه جایگاه خودش را پیدا نکند خیلی تولید کننده آمده و از بین رفته.



سؤال هفتم: گام دوم هدفمندی را چگونه اجرا می کنید    

سعید جلیلی هفتمین نامزدی بود که بر اساس قرعه کشی پشت تریبون پاسخ به سئوالات مناظره قرار گرفت و درباره گام دوم قانون هدفمندی یارانه ها را چگونه و با چه تدبیری اجرا خواهید کرد ، پاسخ داد.

 سوالی که مجری از وی پرسید این بود: گام دوم قانون هدفمندی یارانه ها را چگونه و با چه تدبیری اجرا خواهید کرد؟

آقای محسن رضایی نخستین نامزدی بود که بر اساس قرعه به نقد سخنان آقای جلیلی در این خصوص یا بیان دیدگاه های خود پرداخت.

همچنین بر اساس قرعه؛ آقایان؛ غرضی، قالیباف، حداد عادل، عارف، روحانی و ولایتی به ترتیب هر کدام در90ثانیه به نقد سخنان آقای جلیلی در زمینه گام دوم اجرای قانون هدفمندی یارانه ها یا تبیین دیدگاه های خود پرداختند.

مجری: جناب دکتر قالیباف.

قالیباف: هدفمندی یارانه ها را حتماً ادامه می دهیم طبق قانون بنده اگر در دولت توفیق خدمت داشته باشم البته یارانه تولید را که قانون هم پیش بینی کرده هم در بخش کشاورزی به عنوان یارانه سبز هم در حوزه صنعت حتماً ادامه خواهیم داد در کنار این من فکر می کنم باید سیاست های جبرانی برای دهک های پایین جامعه حتماً بگذاریم به این معنا که قدرت خرید اینها را بالا ببریم الان اشکالی که امروز پیش آمده با این نقدینگی که تزریق شده و داده شده در واقع چون قدرت خرید دیگه رفته بالا یعنی این پول خاصیتش نسبت به قبل ازیارانه ها هیچ تغییر پیدا نکرده پس ماکالاهای اساسی خانواده را تضمین می کنیم قیمت ها را تثبیت می کنیم که اینها قدرتشان برود بالا همین طور که در مسکن گفتیم مسکن بیش از هشتاد درصد درآمد خانواده را دارد می گیرد پس کالاهای اساسی و مسکن در اولویت ماست نکته بعدی واقعاً ما در یارانه ها قیمت ها راواقعی نکردیم ما آن روز بنزین صد تومان بود قیمت واقعی هفتصد تومان بود امروز بنزین را کردیم هفتصد تومان قیمت واقعی شده دو هزار و هشتصد تومان پس یعنی ما از آن هدفمندی هم در واقع این ضعف هم باقی است ما در اینجا یک حقی از مردم ضایع شده و آن کیفیت اگر بنا هست مردم ما حقوقشان را پرداخت کنند چرا باید یک اتوی پرمصرف تو خانه اشان بگذارند یک ماشین با صدی دوازده مصرف کنند کیفیت تولید را هم باید دولت بالا ببرد که مصرف بنزین را بکند شش لیتر برق را کاهش بدهد که باز هزینه خانوار راکاهش بدهد.

مجری:‌جناب آقای دکتر حداد عادل.

حداد عادل: اگر مراد از اجرای مرحله دوم هدفمندی این باشد که ما چهل و پنج هزار تومان را صد هزار تومان می کنیم یا پنج برابر می کنیم بنده فکر نمی کنم دردی از دردهای مردم درمان بشود برای اینکه ما این پول را از کجا می خواهیم بیاوریم باید حامل های انرژی را گران بکنیم این خودش منشا تورم می شود و ممکنه ما حتی پنج برابر این پول فعلی را به مردم بدهیم اما چندین برابر هشت برابر این را دو مرتبه در اثر تورم از مردم بخواهیم بگیریم ما باید نگاه کنیم در مرحله اول چه اشکالاتی وجود داشته اینها را برطرف بکنیم قرار بود دولت یارانه را به تناسب درآمدها میان دهک ها توزیع بکند این کار انجام نشد و ناقص انجام شد باید دهک های بالاتر به اندازه فقرا یارانه دریافت نکند و این را باید اصلاح بکنیم نکته مهم دیگه اینه که آن مبلغی که قانون درصدی که قانون مقرر کرده بود از افزایش درآمد دولت از افزایش حامل های انرژی صرف تولید بشود نشد سی درصدی که باید به تولید داده می شد نشد قانون هدفمندی یارانه ها همان مرحله آن درست اگر اجرا بشود شاید ما نیازی نداشته باشیم که وعده اجرای مرحله دوم و سوم و الی آخر بدهیم.

مجری: جناب آقای دکتر عارف.

عارف: هدفمند کردن یارانه ها در راستای تحقق عدالت اجتماعی مطرح شد در دولت های بعد از انقلاب هم تقریباً در همه دولت ها مطرح بود که در نهایت در دولت نهم و دهم به صورت ناقص اجراشد جهت گیری این بود که باید منابع آزاد شده صرف کاهش فاصله فقر و غنا باشد فاصله بین فقرا و ثروتمندان را کاهش بدهد رفاه اجتماعی رادر قالب یک بیمه جامع و فراگیر برای همه تامین کند و صرف پیشرفت و تولید بشود متاسفانه به خاطر عملکردی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم که با تورم بالای سی درصد ما الان رو به رو هستیم من یک مثال بزنم یک خانواده پنج نفره در ماه دویست و بیست و پنج هزار تومان دریافت می کند ولی برای تامین هشت قلم نه قلم کالای اساسی هشت قلم نه قلم کالای اساسی باید حدودا دویست و هفتاد هزار تومان اضافه پرداخت کند یعنی عملاً چهل و پنج هزار تومان باید از جیبش برای جبران افزایش قیمت ها پرداخت می کند به نظر می رسد که ما باید اولاً فاز اول را به طور کامل اجرا کنیم سهم تولید داده نشده پرداخت بشود و با ارزیابی که از عملکرد فاز اول می کنیم با جهت گیری توجه بیشتر به اقشار آسیب پذیر تامین بیمه جامع و پایدار می دانید الان حدود هفتاد درصد از هزینه های درمانی را مردم می دهند و طبق برنامه باید به این حداکثر سی درصد برسد که باید از محل بیمه ها انشاءالله این اقدام دنبال بشود.

مجری: جناب حجت الاسلام والمسملین جناب دکتر روحانی.

روحانی:‌یارانه در واقع هدفمند نشد باید هدفمند بشود هدفمندی یارانه ها برای این بود که عدالت به وجود بیاید و علامت لازم به تولید بدهد رقم پرداختی به مردم قدرت خرید را به مردم نداد یعنی جبران تورمی که حاصل نشد جبران آن تورم را نکرد چهل و پنج هزار تومان را دادیم بیشتر از آن را از جیب مردم برداشت شده البته چون مردم الان روی این چهل و پنج هزار تومان حساب کردند این مرحله باید ادامه پیدا کند اما رویکرد اصلی و فوری اینه که باید جلوی تورم گرفته بشود و ترمزی برای تورم به وجود بیاید و یارانه افرادی که دارای حقوق ثابت هستند کارمندان بازنشستگان و کارگران اینها باید تقویت بشود و پیشنهاد دولت من این هست که یارانه کالایی هم باید اضافه بشود برای اینکه مردم حداقل نسبت به تامین کالاهای اساسی تضمین داشته باشند و اطمینان داشته باشند.

مجری: جناب آقای دکتر ولایتی.

ولایتی: یکی از بدترین کارها این هست که یک طرحی خوب اجرا نشود ولو اینکه خوب طراحی شده باشد یارانه حتماً باید اجرا بشود زیرا قانون مصوب مجلس هست اما موقعی که مبلغ چهل هزار میلیارد تومان شما تو بازار ریختید با توجه به تولید ناخالص ملی که حدود پانصد هزار میلیارد تومان است می شود یعنی چهل هزار میلیارد نسبت به پانصد هزار میلیارد می شود تقریباً هشت درصد در حالی که سرعت پولی که تو جامعه وارد می شود اگرحساب بکنیم می شود سی درصد بر اساس فرمولی که وجود دارد و لذا می بینیم که حتی تورمی که بانک مرکزی اعلام کرده سال به سال آن را سی و دو سه درصد اعلام کرده چه زمانی تورم ایجاد می شود زمانی که شما متناسب با پولی که داخل بازار دارید نقدینگی اضافه می کنید کالا به همان نسبت و همان سرعت ایجاد نشود و لذا یک حرف ساده ای بین مردم زده می شود دیدید ولی گویای یک حقیقتی است می گویند این یارانه ای که به ما می دهید از ما بگیرید قیمت ها برگردد سر جای اولش و علتش هم این هست که حساب نشده نقدینگی را داخل جامعه ریختیم که باید به مردم می دادیم حالا یک توصیه ام این هست که بخشی کالا بخشی پول ولی کالا متناسب با آن در بازار موجود نبود که این باید اصلاح بشود.

مجری:‌جناب آقای دکتر جلیلی دو دقیقه فرصت جمع بندی برای جنابعالی باقی است.

جلیلی: من آن نکته ای که عرض کردم یک مثال بزنم شاید فرمایش آقای ولایتی یک کم کمک کند می خواهم بگویم که این گونه نیست ببینید ما الان فقط هفتاد هزار میلیارد تومان معوقات بانکی ماست یعنی ما اگر در ماه دو هزار و هشتصد میلیارد تومان داریم به کل هفتاد میلیون جمعیت کشور یارانه می دهیم فقط شش نفر الان حدود پنج هزار میلیارد تومان معوقه بانکی دارند خوب اینها نقدینگی تو جامعه هست که تو این ساختار غلط جمع نشده من عرضم اینکه که اگر ما این ساختار اقتصادی رادرست نکنیم چه طور می آییم برای این موضوع می گوییم نقدینگی اضافه شد مثلاً تورم افزایش پیدا کرد نقدینگی های بسیار زیادی مشابه این هست که جمع نشده و حتی تزریق شده من بحثم این هست که هدفمندی یارانه ها با یک منطق اقتصادی صحیح بوده امروز قانون شده نباید نگاه سیاسی به آن داشت حالا مثلاً در بعضی فراز و فرود های سیاسی از آن بخواهد استفاده بشود این باید با قوت ادامه پیدا کند به خصوص مرحله دوم آن به نظر من یک ظرفیت خوبی هست اینکه به هرحال یکی از آن طرح هایی بود که در جهت عدالت بود چون ببینید منطق ما این بود که ما قبلاً این طوری بود که کالا را ارزان تر می دادیم یعنی هر کس که مصرف بیشتر می کرد بیشتر یارانه می گرفت این آمد این حالت را عادلانه کرد اجازه نداد که هر کس مصرف بیشتری می کند بیشتر کالا بگیرد و یک منطق درستی داشت اما باید درست اجرا بشود یعنی در آن بخشی که با حمایت از تولید باشد حتماً باید انجام بشود چه در بخش کشاورزی چه در بخش صنعت و چه در سایر بخش ها تا این بتواند آن مسیر خودش را دنبال کند لذا من عرضم این هست که ما اگر بتوانیم ساختار اقتصادی کشور را به اضافه سازوکارهای حاکم بر آن و فرهنگ برآن متناسب با آن سازوکار مورد انتظار گفتمان انقلاب اسلامی بکنیم آن چیزی که ما در دفاع مقدس دیدیم این بیاید توی سازوکارهای دستگاههای اقتصادی ما انشاءالله می تواند جواب بدهد